Kısaca XRF olarak tanımlanan yöntem, X ışınları floresans spektrometresi yöntemidir. Bu yöntem bir alaşımdaki elementel kompozisyonu tespit etmek için kullanılan önemli yöntemlerden biridir. XRF yöntemi ile atom numarası 9 ile 92 arasında olan bütün elementler kantitatif olarak ölçülebilir. Ancak atom numarası 9’un altında olan elementler XRF yöntemi ile ölçülemez.
X ışınları floresans spektrometresi ile ana element oksitleri, eser elementler, geçiş elementleri ağırlık olarak ölçülmekte, nadir toprak elementleri ppm düzeyinde analiz edilmektedir.
Konserve kutusu üreten firmalar için, teneke üzerine kaplanmış kalay miktarının belirlenmesi önemlidir. Bu ölçüm işleminde de en hassas sonuçlar X ışınları floresans spektrometresi (XRF) ile alınmaktadır.
Gıda sektöründe en fazla kullanılan ambalaj malzemeleri teneke kaplardır. Bu malzemelerde teneke kalınlığı genelde 0,22 ile 0,32 mm arasındadır. Tenekenin yüzeyi kalayla kaplandığı takdirde içinde bulunan gıda maddelerinin teneke ile (yani çelik ile) teması kesilmektedir. Kalay kaplamanın etkili olması bazı faktörlere bağlıdır. Örneğin, kaplamanın kalınlığı, homojen olması, uygulanan kaplama yöntemi ve içinde konulacak gıda maddesinin özellikleri. Konserve kutusu üreten firmalar açısından uygulanan kalay kalınlığı hem ekonomik açıdan hem fonskiyonelliği açısından hem de insan sağlığı açısından önemlidir.
Gelişmiş laboratuvarlarda ambalaj analizleri kapsamında, XRF yöntemi ile teneke kutularda tüm yüzeyler için kalay kaplama kalınlığı ölçümleri yapılmaktadır. Bu ölçümler sırasında, yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlar esas alınmaktadır. Bu konuda başvurulan standart şudur:
TS 13718 Teneke kutular
Bu standart, elektrolitik kalay yöntemi uygulanmış, çelikten yapılmış, gerektiğinde içindeki gıda maddesine uygun lak ile kaplanmış, en fazla gıda amaçlı kullanılan teneke kutuların özelliklerini ve piyasaya sunum şekillerini kapsamaktadır.