GIDA ANALİZLERİ
Çözünebilme Oranı Tayini
Biraraya gelen iki veya daha fazla madde, çıplak gözle veya mikroskop ile yanyana fark edilemiyorsa ve bu maddeler mekanik yollardan birbirinden ayrılamıyorsa, bu maddelerin meydana getirdikleri karışıma çözelti denmektedir. Anorganik kimyada, çözelti dendiğinde genel olarak sulu bir çözelti anlaşılır. Katı, sıvı veya gaz durumundaki maddeler birbirleri ile belli oranlarda karıştırılarak çeşitli çözeltiler elde edilebilir. Ancak bir çözeltiden bahsedebilmek için sıvı renkli olsa bile berrak ve saydam olmalıdır.
Herhangi bir çözeltide, çözünen ve çözen (çözücü) olmak üzere en az iki farklı madde olmak zorundadır. Çözeltilerde, dağılma ortamına çözücü veya çözen denir, dağılan madde ise çözünen maddedir. Çözünen maddenin çözücü içinde dağılmasına da çözünme denir.
Genel olarak 100 gram çözücünün çözebildiği maddenin gram olarak miktarına çözünürlük denmektedir. Çözünen madde miktarı fazla ise buna konsantre çözelti, az ise buna seyreltik çözelti denmektedir.
Süttozu, pastörize inek sütün kurutularak elde edilmektedir. Kurutma işlemi fabrikalarda sütün besin değerlerine zarar vermeden yapılmaktadır. Süttozu, uygun koşullarda saklandığı takdirde uzun süre korunabilmektedir. Sulandırıldığı zaman, sütün besin değerine eşit değerde, saf ve katkısız süt elde edilir. Sütün kullanıldığı her yerde süttozu kullanılabilir.
Burada önemli olan nokta süt tozunun su içinde çözünebilme oranıdır. Gıda analizleri kapsamında yapılan fiziksel analizler arasında süt tozunun çözünebilme oranını tayin analizleri de bulunmaktadır. Bu analizler akredite olmuş laboratuvarlarda yapılır.
Bu laboratuvarlar, bir yandan da bilimsel araştırmaları takip ederken bir yandan da çalışmalarında yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından çıkarılan standartlara uymaktadır. Çözünebilme oranı tayini analizleri yapılırken şu standart esas alınmaktadır:
TS 1329 Süt tozu
Bu standart, süt tozunda çözünebilme oranını tespit etmek için bir yöntem sunmaktadır.