Bir suyun alkalinite değeri, o suyun asitleri nötralize etme yeteneğini göstermektedir. Doğal sularda, zayıf asitlerin tuzları alkaliniteyi belirlemektedir. Bikarbonatlar, alkalinitenin en önemli bileşikleridir. Karbondioksitin toprakta bulunan bazik maddeler üzerindeki faaliyetleri sonucunda sularda bikarbonatlar oluşmaktadır. Doğal sularda aynı zamanda silikatlar, fosfatlar ve boratlar gibi başka zayıf asit tuzları da az miktarlarda bulunmaktadır. Doğal sular bazı durumlarda, yüksek miktarda karbonat ve hidroksit alkalinitesi içermektedir. Özellikle algler sudaki serbest veya iyonize durumda bulunan karbondioksiti almakta ve suyun pH değerini 10’a kadar yükseltmektedir. Sanayide kazan suları karbonat ve hidroksit alkalinitesi içermektedir.
Suyun alkalitesine katkıda bulunan üç temel madde bulunmaktadır. pH değerlerinin yüksek oluşuna göre bu maddeler şu şeklide gruplanabilir: hidroksitler, karbonatlar ve bikarbonatlar.
Toplam alkalinite seviyesi, suyun baz içeriğinin bir göstergesidir ve pH değerinden ayrı olarak ayarlanmaktadır. Toplam alkalinite seviyesi, özellikle havuz temizliğinde önemli bir değerdir. Toplam alkalinite seviyesini ayarlamadan suyun pH değerini ayarlamak ve bu değeri sabit tutmak mümkün değildir. Toplam alkalinite seviyesinin düşük olması, suyu aşındırıcı duruma getirmektedir. Havuzun derzleri ve sıvalı yüzeyleri lekelenmeye ve erimeye başlar, metal aksamlarında aşınma olur. Keza havuz suyu yeşermeye başlar.
Yüksek toplam alkalinite suyun kireçlenme neden olur. Klor etkisini kaybeder ve su bulanıklaşır.
Alkalinite seviyesini tespit etmek için laboratuvarlarda şu iki indikatör kullanılmaktadır: fenolftalein ve metilora. Bunlar kimyasal yöntemler ile titre edilerek alkalinite seviyesi tespit edilmektedir.
Yetkili laboratuvarlarda, dezenfektanların fiziksel ve kimyasal analizleri kapsamında toplam alkalinite analizleri de yapılmaktadır. Bu laboratuvarlar, test, ölçüm, analiz ve değerlendirme çalışmalarında dünyaca kabul gören test yöntemlerini ve test kriterlerini kullanmakta ve yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından çıkarılan standartları esas almaktadır.